Geschiedenis van de Wiskunde

Hier een paar suggesties.

In alle gevallen geldt net als vorig jaar dat het publiek niet bang moet zijn voor wat formules en precieze definities.

Geschiedenis van het integraalbegrip

De integraal is voor velen het uiteindelijke antwoord op: ``hoe bepalen we de oppervlakte van dat vlakdeel?'' Archimedes deed dat voor de parabool en de cirkel door uitputting en later door een plakjesmethode die ook elders vaak is (her)ontdekt: in China, door Cavalieri, en anderen. Dat werd de voorloper van de integraal, waarvan er vele soorten ontwikkeld zijn, en waar steeds weer vanuit een ander gezichtspunt naar gekeken werd. De belangrijkste namen: Newton en Leibniz, Cauchy, Riemann, Darboux, Lebesgue, Fréchet, Carathéodory.

Voorkennis

Het helpt als men, bijvoorbeeld op de middelbare school, met oppervlakten en integralen kennis heeft gemaakt, maar de bedoeling is te laten zien hoe de ideeën zich ontwikkeld hebben en dat de integraal daar een natuurlijk uitvloeisel van is.

Geschiedenis van het oplossen van vergelijkingen

In de oudheid konden de Babyloniërs al kwadraat afsplitsen en tweedegraadsvergelijkingen oplossen.

De Arabieren losten derdegraadsvergelijkingen met behulp van kegelsneden op.

In Italië kwam de doorbraak naar het algebraïsch oplossing van derde- en vierdegraadsvergelijkingen. Daar bleken ook nieuwe `imaginaire' getallen nodig om de formules te kunnen laten werken. Namen: Tartaglia, del Ferro, Cardano, Bombelli.

Veel onderzoek naar de relatie tussen oplossingen en coëfficiënten: Newton, Lagrange, Vandermonde.

Ruffini en Abel: geen formule voor de vijfdegraadsvergelijking.

Voorkennis

Kennis van de \(abc\)-formule is mooi meegenomen. Verder maakt ervaring met middelbare-schoolalgebra het volgen van het verhaal makkelijker.

Geschiedenis van de complexe getallen

Die hebben een rijke geschiedenis, beginnend bij Bombelli.

Eerst heetten ze imaginaire getallen, tot Gauss ze complexe getallen noemde en alleen de vierkantswortels van negatieve reële getallen (zuiver) imaginair noemde.

Er zijn vele onderwerpen waar we naar kunnen kijken: De Hoofdstelling van de Algebra. Complexe getallen en meetkunde: wie knoopte de complexe getallen aan het platte vlak vast? Om Painlevé te citeren: `` Il apparut que, entre deux vérités du domaine réel, le chemin le plus facile et le plus court passe bien souvent par le domaine complexe.''

Voorkennis

De reële getallen en hun algebra zoals op de middelbare school behandeld. Verder maakt kennis van de \(\mathrm{e}\)-macht, natuurlijke logaritme, en de goniofuncties het volgen van de ontwikkelingen een stuk makkelijker.
K_dot_P_dot_Hart_at_TUDelft_dot_nl
Last modified: Wednesday 06-11-2024 at 17:33:23 (CET)